Tác hại của mỡ máu và các biện pháp phòng ngừa mỡ máu

Mỡ máu cao, một vấn đề thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là người cao tuổi, có thể gây ra nhiều vấn đề liên quan đến hệ tim mạch, đặc biệt là đối với những người mắc các bệnh tim mạch và gan mạn tính, thậm chí có thể gây nguy hiểm.

Mỡ máu là gì?

Cholesterol và triglycerid là hai loại chính của mỡ máu. Trong số đó, cholesterol được chia thành cholesterol tốt (HDL), cholesterol xấu (LDL) và tổng cholesterol, với tỷ lệ cao nhất là khoảng 60-70%.

Cholesterol là một loại chất béo có mặt trong màng tế bào của hầu hết các mô tổ chức trong cơ thể và được vận chuyển qua hệ thống tuần hoàn máu. Một phần lớn cholesterol được tổng hợp bởi gan từ các chất béo bão hòa, trong khi một phần nhỏ được hấp thu từ thức ăn như trứng, sữa, não, thịt đỏ và các loại mỡ động vật.

Cholesterol không tan trong nước và cần phải được vận chuyển qua lipoprotein để di chuyển trong máu. Cholesterol đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự hoạt động của màng tế bào và sản xuất nội tiết tố cần thiết cho cơ thể, cũng như là thành phần quan trọng của muối mật. Cholesterol tốt (HDL-C) giúp cải thiện sự lưu thông máu và bảo vệ thành mạch máu, trong khi cholesterol xấu (LDL-C) có thể góp phần vào sự hình thành của xơ vữa trong thành động mạch.

Triglycerid là một loại chất gì? Nó là những phân tử chất béo dư thừa không được chuyển hóa thành cholesterol tại gan. Khi cơ thể hấp thu axít béo từ thức ăn, một phần sẽ được gan chuyển hóa thành cholesterol. Tuy nhiên, khi có quá nhiều axít béo, chúng sẽ không thể hóa thành cholesterol mà sẽ được tổ chức thành triglycerid.

Tại gan, các phân tử triglycerid sẽ kết hợp với các phân tử apoprotein, do gan tổng hợp, để tạo thành các hạt lipoprotein có tỉ trọng thấp. Những hạt lipoprotein này sẽ được gan giải phóng và vận chuyển ra khỏi gan để phân phối đến các mô và cơ quan trong cơ thể.

Nguyên nhân gây ra mỡ máu cao

Mức độ mỡ máu cao thường liên quan chặt chẽ đến lối sống và thói quen dinh dưỡng của mỗi người, đặc biệt là trong nhóm người trưởng thành (NCT). Do đó, việc mỡ máu cao trở thành một vấn đề phổ biến đối với họ. Sự tăng cholesterol máu thường do chế độ ăn không cân đối, bao gồm việc tiêu thụ quá nhiều mỡ động vật, phủ tạng, lòng đỏ trứng, sữa đầy đủ chất béo, bơ, thịt đỏ (như thịt chó, bò, trâu), lòng động vật, tôm… trong các bữa ăn hàng ngày. Ngoài ra, nguyên nhân cũng có thể xuất phát từ việc béo phì, ít vận động hoặc di truyền, cũng như mắc một số bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa như bệnh đái tháo đường.

Trong khi đó, sự tăng triglycerid thường xuất phát từ việc tiêu thụ quá nhiều rượu, béo phì, yếu vận động, hoặc có thể do di truyền và rối loạn gen chuyển hóa.

Tác hại mà mỡ máu gây ra cho sức khoẻ

Mức độ cholesterol xấu cao càng tăng, sẽ càng tạo điều kiện cho việc hình thành xơ vữa trong động mạch, gây ra sự hạn chế lưu thông máu và có thể dẫn đến sự xuất hiện của các cục máu đông hoặc mảng xơ vữa, gây tắc nghẽn mạch máu, đặc biệt là ở các vùng như mạch vành (gây nhồi máu cơ tim) hoặc mạch não (gây đột quỵ).

Trong trường hợp của triglycerid, khi sự cân bằng giữa việc chất lipid vào gan và chất lipid ra khỏi gan bị mất, mỡ sẽ tích tụ trong gan, gây ra tình trạng nhiễm mỡ gan. Nhiễm mỡ gan có thể làm giảm chức năng sản xuất chất apoprotein, từ đó tăng cường lượng chất axít béo vào gan, khiến cho tình trạng nhiễm mỡ gan trở nên nghiêm trọng hơn. Từ nhiễm mỡ gan nhẹ, tình trạng có thể trở nên nặng và cuối cùng là dẫn đến xơ gan. Hiện vẫn chưa có phương pháp chữa trị đặc hiệu cho bệnh xơ gan. Ngoài ra, nếu mức độ triglycerid máu tăng cao quá, có thể gây ra nguy cơ viêm tụy cấp tính.

Chỉ số như nào thì được coi là mỡ máu cao?

Mức độ cholesterol toàn phần trong máu được coi là bình thường khi chỉ số dưới 5,2mmol/l, và khi vượt quá mức này (từ 5,2mmol/l trở lên) thì được coi là cao. Đối với chỉ số HDL-C, mức bình thường ở người là ≥ 0,9mmol/l, và mức này càng cao càng tốt. Trong khi đó, chỉ số LDL-C trong máu người bình thường được xem là dưới 3,4mmol/l; khi vượt quá mức này (từ 3,4 mmol/l trở lên), được xem là cao.

Mức độ triglycerid trong máu được coi là cao khi vượt quá 2,26 mmol/l. Khi cả cholesterol xấu và triglycerid đều tăng, thì được gọi là tăng mỡ máu hỗn hợp.

Cách giảm máu nhiễm mỡ

Người trưởng thành nên thay thế dầu thực vật trong khẩu phần ăn hàng ngày và ưu tiên ăn cá từ 2 đến 3 lần mỗi tuần thay vì thịt. Cần hạn chế tiêu thụ tôm, thịt đỏ và lòng động vật, và thúc đẩy việc tiêu thụ rau cải và hoa quả. Nên giảm hoặc loại bỏ hoàn toàn rượu bia khỏi khẩu phần, đặc biệt là đối với những người mắc các bệnh liên quan đến tim mạch và tăng huyết áp. Việc tiêu thụ tinh bột nên được hạn chế. Để duy trì sức khỏe, nên tăng cường hoạt động thể chất đều đặn hoặc tham gia vào các hoạt động như đi bộ, chơi cầu lông, bơi lội, hoặc các lớp tập thể dục dưỡng sinh.

Điều quan trọng là cần thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để được khám và xét nghiệm mức độ mỡ máu.

Sử dụng bổ sung TPCN giúp giảm máu nhiễm mớ, lưu thông khí huyết đào thải độc tố. Các bạn có thể tham khảo thêm sản phẩm viên uống trầm hương thông đỏ Aurra với các thành phần có trong tinh dầu thông đỏ có thể hỗ trợ giảm acid béo, cải thiện mức độ cholesterol và triglyceride, đồng thời giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, từ đó tăng cường lưu thông máu.